Spis treści [pokaż]
Jak stworzyć taktykę?
Wprowadzenie do nowego kreatora
Nowym elementem Football Managera 2010 jest Kreator Taktyk. Nie zrezygnowaliśmy z dobrze znanych suwaków, tylko wprowadziliśmy prostszy i bardziej intuicyjny system oparty na prawdziwej terminologii piłkarskiej.
Kreator ma prosty, łatwy w obsłudze interfejs, ale wszystkie instrukcje są oparte na suwakach. Za każdym razem, gdy coś zmieniasz w Kreatorze, suwaki przesuwają się w sposób niewidoczny, zgodnie z Twoimi instrukcjami. To jest to, co czyni Kreator bardzo użytecznym narzędziem – dwa kliknięcia zastępują przesuwanie czasami i kilku suwaków.
Na początku rozdziału krótko przedstawimy elementy nowego kreatora i to, w jaki sposób z nich korzystać. W dalszej części opiszemy wszystko bardziej dokładnie.
Wybór formacji
Na początku każdej taktyki musimy wybrać pozycje dla naszych zawodników. Z reguły formacja opisywana jest w systemie „obrońcy-pomocnicy-napastnicy”. Dla przykładu, ustawienie 4-4-2 składa się z czterech obrońców, 4 pomocników i dwóch napastników. Niektóre mogę być trochę bardziej skomplikowane, ale zawsze dzielą zawodników na grupy.
4-2-3-1 to nic innego jak czterech obrońców, dwóch defensywnych i trzech bardziej ofensywnych pomocników i jeden napastnik. Są to podstawy języka futbolu, które zna każdy, a które trzeba zrozumieć. Późniejsza część poradnika pokaże Wam, że te podstawowe terminy są mocno ograniczone.
Wybór formacji wydaje się być prosty, ale warto się zastanowić nad tym, jakie są silne strony naszego zespołu. Na przykład, jeśli masz tylko jednego dobrego środkowego pomocnika, to czy warto ustawiać formację z trzema takimi graczami? Trzeba wtedy zmienić swój zamysł taktyczny lub dokonać odpowiednich ruchów na rynku transferowym...
W Kreatorze są zawarte wszystkie najbardziej popularne formacje. Jeśli chcesz ustawić swój zespół nieco inaczej, to bez problemu możesz rozstawić zawodników wedle własnego upodobania.
Filozofia
Filozofia jest kluczowym elementem tworzenia taktyki. Decyduje o tym, jak zespół broni i atakuje oraz ma wpływ na sposób, w jaki gracze zachowują się względem siebie. Może to być trudne do zrozumienia na pierwszy rzut oka, ale wszystko można ogarnąć, jeśli tylko spojrzy się na dostępne opcje i poeksperymentuje się z nimi podczas gry.
W poprzednich wersjach Football Managera, zespoły były ustawiane tylko za pomocą suwaków, które dalej są w grze, ale działają gdzieś w tle. Jeden z nich, mentalność, decydował o tym, jak gracze mają zachowywać się w ofensywie. W wielu przypadkach menadżerowie decydowali się na budowanie zespołu na indywidualnościach, ale istniało ryzyko tego, że gracze będą rozstawieni zbyt „rzadko” i nie będą w stanie się komunikować między sobą. Dlatego z drugiej strony popularne było przypisywanie większości zawodników tego samego nastawienia.
W Kreatorze Taktyk filozofia decyduje o tym, jak duże są dziury między graczami, jak ściśle są oni przypisani do pozycji, itd. Sztywne filozofie narzucają zawodnikom trzymanie się swoich ról i pozycji. Płynne zaś pozwalają obrońcom włączać się do ataku i zachęcają graczy ofensywnych do wracania się za piłką.
Mówiąc krótko, sztywne filozofie sprawdzają się przy słabych psychicznie zawodnikach, natomiast gracze o świetnej kreatywności, ustawianiu się i podejmowaniu decyzji, mogą z powodzeniem grać w bardziej „luźnych” ustawieniach.
Styl gry
Formacja i filozofia tyczą się tylko taktyki. To co naprawdę odróżnia jeden zespół od innego, to styl w jakim gra.
Kreator pozwala na następujące modyfikacje stylu gry drużyny. Każda z nich ma wpływ na indywidualne i zespołowe instrukcje taktyczne.
Te opcje mają trzy możliwości ustawienia, które można ogólnie określić „krócej/mniej/niżej”, „domyślnie”, „dłużej/więcej/wyżej”. Eksperymentuj, aby sprawdzić które ustawienia najlepiej pasują do Twojej myśli taktycznej. Jednak miej na uwadze to, że różne strategie, polecenia z ławki, role i obowiązki mogą zmieniać te ustawienia. Dla przykładu, bardziej ofensywna strategia automatycznie zwiększy swobodę taktyczną. Bądź świadom tego, jak instrukcje wpływają na siebie, aby móc ocenić, które w największym stopniu zmieniają Twój styl gry.
Role
Role są zależne od pozycji. Na przykład nie możesz grać z napastnikiem w roli bocznego obrońcy. Jednak z drugiej strony, na pozycji środkowego pomocnika może grać wielu kopaczy z różnymi rolami. Role pozwalają Ci kontrolować to, co ma robić na boisku dany zawodnik i jak może to kształtować grę całości zespołu.
Boczni obrońcy są świetnym tego przykładem. Na tej pozycji można ustawić gracza, który będzie miał zadania przede wszystkim defensywne, ale w razie potrzeby będzie wspomagał skrzydłowego. Z drugiej strony możesz też na tej pozycji użyć gracza nastawionego ofensywnie, który czasami będzie nawet zastępował skrzydłowego. Dwóch graczy, ta sama pozycja, dwie różne role.
W Kreatorze mamy wiele roli, które możesz przypisać do różnych zawodników na boisku. Trener AC Milan ustawiał Pirlo na pozycji defensywnego pomocnika w roli cofniętego rozrywającego. Ty możesz powierzyć mu rolę typowego defensywnego pomocnika, który miałby się skupiać na wspomaganiu linii obrony i odbieraniu piłki. Ponieważ Pirlo jest raczej graczem raczej filigranowym, lepiej gra mu się z piłką przy nodze, niż w roli twardego stopera. Natomiast w przypadku Gennaro Gattuso można powiedzieć o odwrotności tej sytuacji.
I znowu, eksperymentowanie z rolami pozwoli Ci odkryć, który zawodnik czuje się najlepiej w danej roli. Gra pomoże Ci w tym wyborze, podświetlając kluczowe atrybuty dla każdej pozycji. Część poradnika poświęcona rolom dostarczy ci kolejnych, niezbędnych wskazówek i wskaże graczy odpowiednich do danej roli.
Wybór ról jest równie ważny jak wybór filozofii gry, gdyż określi Twój styl jako menadżera i zaprowadzi równowagę w drużynie. Określenie ról będzie miało ogromny wpływ na to, czy Twoje zamysły taktyczne będą łączyć się w całość, czy też w ogóle nie będą współgrać. Jak często zastanawialiśmy się nad tym, czy Lampard i Gerrard mogą grać razem. Role są odpowiedzią na tę zagadkę.
To jest właśnie sedno tworzenia taktyki, które będzie decydowało o Twoim sukcesie jako menadżera. Jeśli nie jesteś za ruszeniem tą drogą, polegaj na domyślnych wyborach Kreatora, dopóki nie nabierzesz doświadczenia i zaufania do swoich zawiłych decyzji.
Obowiązki
Będą decydować o tym, czy zawodnik będzie atakował, bronił czy też wspierał równomiernie formację ataku i obrony. Opierając się na strategii, gra automatycznie dobierze odpowiednią liczbę graczy atakujących, broniących i wspierających. Naturalnie w ofensywnej strategii będzie więcej atakujących.
Znalezienie właściwego balansu jest kluczowe dla odniesienia sukcesu. Obowiązki są też bardzo ważnym elementem dodającym elastyczności Twojemu zespołowi.
Jednym z najpopularniejszych błędów w zrozumieniu tego tematu jest przekonanie, że wszyscy obrońcy muszą bronić, atakujący atakować, a pomocnicy wspierać. To nie o to w tym chodzi. Oczywiście możesz próbować tak grać, ale wtedy zespół będzie funkcjonował jako trzy oddzielne jednostki, mające sporo kłopotów w komunikacji i współpracy między sobą.
Mieszanie obowiązków oznacza to, że zespół będzie grał „równo” na całym boisku, przemieszczał piłkę między wszystkimi formacjami, i co najważniejsze, będzie potrafił jednocześnie bronić się i atakować. Dla przykładu, samotni napastnicy będą mieli przypisane wsparcie (zamiast ataku, którego mógłbyś się spodziewać), gdyż w innym przypadku zostaną odizolowani od reszty drużyny. Cofając się trochę, będzie mógł wspierać pomocników i ciągle pozostawać zagrożeniem dla defensywy rywala.
Podobne przykłady można mnożyć w nieskończoność – pomocnik nastawiony na obronę będzie wspierał formację defensywną, a ofensywnie usposobieni boczni obrońcy mogą dać przewagę w ataku. Ustawienie wspierających zawodników w różnych sektorach boiska zapewni lepszą ochronę czy też wsparcie dla zawodników w ataku – będą mieli dodatkowego gracza, do którego będą mogli podać piłkę.
Obowiązki mogą być zależne od strategii na dany mecz (o tym później). Znalezienie odpowiedniej „mieszanki” jest bardzo ważne. Dokonane przez Ciebie wybory strategii mogą niwelować działanie ustawionych obowiązków. Jeśli Ci to nie pasuje, zawsze możesz cofnąć wybór i powrócić do pierwotnej wersji. Niektórzy gracze mogę mieć ustawione obowiązki na „automatycznie”, czyli ich sposób gry będzie zależny od sposobu gry całej drużyny.
Nawet jeśli zaawansowane instrukcje (te suwakowe) dane zawodnikiem wyglądają na nietrafione w porównaniu ze sposobem gry z poprzednich wersji gry, to najlepszym wyjściem jest danie „szansy” tym ustawieniom, zanim uznasz, że nie nadają się do niczego. Role i obowiązki zostały specjalnie dopasowane do silnika meczowego i mogą zdziałać więcej niż Ci się wydaje na pierwszy rzut oka.
Strategia
Na koniec zostawiliśmy to, co chyba najważniejsze – strategię. Określa ona wygląd i kształt całej drużyny.
Czasami chcesz zaatakować z pełnym impetem i zdobyć bramkę. W innym momencie chcesz za wszelką cenę utrzymać piłkę z dala od swojej bramki. To podstawowe decyzje taktyczne, ale zarazem najtrudniejsze. Naciskać by zdobyć drugą bramkę, ryzykując remisem lub murować bramkę, modląc się aby przeciwnik nie złamał Twojej obrony? A może coś pomiędzy?
W Kreatorze mamy siedem strategii do wyboru, z których każda będzie miała wpływ na poczynania Twojej drużyny – na sposób ataku, przydzielone role, szerokość gry, tempo, linię defensywy czy swobodę taktyczną. Mówiąc ogólnie, im bardziej defensywna gra, tym grasz głębiej, wężej, wolniej i mniej wyrafinowanie. Jednak to tylko ogólna zasada, którą można modyfikować używając innych instrukcji czy też poleceń z linii bocznej.
Strategie można podzielić na trzy ogólne kategorie. Najpierw mamy „standardowe”: defensywa, standard i ofensywa. Są proste i niezbyt wyszukane – grajcie uważniej w obronie, przyciśnijcie ich trochę albo „róbcie coś pomiędzy”.
Potem możemy wyróżnić strategie „na przełamanie”: kontratak i kontrolę. Kontratak to nic innego jak delikatne cofnięcie się i czekanie na błąd rywala w ataku. Przydaje się wtedy, gdy przeciwnik zaczyna „przykręcać śrubę”. Kontrola polega na ataku opartym na posiadaniu piłki i „wciąganiu” zawodników rywala na swoją połowę. Przydatna, gdy przeciwnik zaczyna murować dostęp do własnej bramki. Zmuszając go do opuszczania pozycji, przygotowujesz sobie wolne pole do ataku.
I w końcu mamy strategie ekstremalne, czyli przewagę liczebną i powstrzymywanie. Przewaga liczebna to całkowite odrzucenie myśli o grze obronnej i rzucenie do ataku wszystkich sił. Powstrzymywanie to oczywiście jej przeciwieństwo – zabezpieczenie bramki to cel numer jeden.
Wybór właściwej strategii w odpowiednim czasie może przechylić szalę zwycięstwa na Twoją korzyść. Zależny jest od umiejętności obu zespołów, wyniku i czasu pozostałego czasu do końcowego gwizdka. Powrócimy do tego zagadnienia później, gdyż może ono kluczowym elementem w najważniejszych meczach w sezonie
Formacje
Jak budowane są formacje
Każdy zespół gra z zawodnikami ustawionymi w pewien podstawowy sposób. Jedni grają z tyłu jako obrońcy, drudzy w środku jako pomocnicy, a inni z przodu jako napastnicy.
Formacja jest podzielona na rzędy czy też podgrupy. Idąc po kolei: libero, obrońcy, defensywni pomocnicy/boczni wysunięci obrońcy, pomocnicy, ofensywni pomocnicy i napastnicy.
W związku z tym, 4-4-2 składa się z czterech obrońców, czterech pomocników i dwóch napastników.
Schemat pokazuje wszystkie możliwe pozycje, na których możesz ustawić swoich zawodników. Odrzuciliśmy tylko opcję ustawienie libero na bokach obrony – uznaliśmy to za coś kompletnie bezsensownego. Poza tym, kto gra więcej niż z jednym libero?
Wybór ustawienia. Mówiąc ogólnie, najlepsza formacja to taka, która pozwala ustawić Ci Twoich najlepszych zawodników na pozycjach, na których stanowią największe zagrożenie. Jednak trzeba pamiętać, że zespół musi mieć odpowiednią ilość zawodników we wszystkich formacjach – i w obronie, i w pomocy, która zapewnia płynne przejście z obrony do ofensywy, i właśnie w rzeczonym ataku. W przeciwnym razie, Real Madryt mógłby grać w ustawieniu
2-3-5! Najlepsze formacje zbudowane są na balansie pozycji i obowiązków, który umożliwia zarówno zespołowi jak i „indywidualnościom” grę na najwyższym poziomie.
Zadanie zadań. Zadania modyfikują zachowanie zawodnika na danej pozycji w danym ustawieniu. Defensywni gracze będą grali głębiej, dbając o porządek w szeregach obronnych i skupiając się na rozbijaniu ataków rywala. Zawodnicy wspierający będą grali bliżej środka pola. Ich zadaniem będzie wspieranie ataku poprzez podania i krosy. Gracze atakujący mają grać jak najbliżej bramki rywala, asystować i strzelać bramki.
Rola ról. Różni gracze z różnymi instrukcjami będą grali zupełnie inaczej na tej samej pozycji. Dla przykładu – prawy obrońca. Może grać jako boczny obrońca, czyli zawodnik typowo defensywny. Z drugiej strony może pełnić rolę bocznego wysuniętego obrońcy, który będzie bardziej skłonny do dryblowania i rajdów po skrzydle. Dlatego, mówiąc o formacji, używamy terminologii „pozycyjnej”, a kiedy mówimy o strategii, będziemy stosować terminy „ról i zadań” (defensywny wstrzymujący pomocnik, lis pola karnego, itd.
Jeśli zdecydujesz się na stworzenie nowej taktyki czy też jej modyfikację na bazie obecnej formacji, wybór ról i zadań stanie się najważniejszym krokiem sprawiającym, że taktyka zadziała tak jak powinna. Jeśli brak Ci doświadczenia w tym aspekcie, to zostań przy domyślnych ustawieniach Kreatora, które potem oczywiście możesz zmienić, zależnie od swoich potrzeb, wyników i stylu.
Elastyczność bez strzałek. Rezultatem stosowania ról i zadań jest to, że ustawienie zespółu jest czymś więcej niż tylko suchym schematem. W tej wersji gry nie uświadczycie już strzałek – warto mieć to na uwadze w trakcie rozgrywki.
Dla przykładu, „efekt” skośniej strzałki danej skrzydłowemu, można osiągnąć przypisując mu rolę schodzącego napastnika i ustawiając opcję „atak”. A strzałkę do tyłu dla defensywnego pomocnika zastąpić poleceniem „obrona”. Opis roli wskazuje na to, czy zawodnik będzie schodził do boku czy raczej do środka ( strzałki w bok i na ukos), a połączenie ról i zadań będzie informowało o tym, czy gracz będzie parł do przodu lub wracał się za akcją (strzałki do przodu i do tyłu).
I w końcu, Kreator pozwoli na osiągnięcie efektów, które dla wielu były stracone po FM08.
Popularne formacje
W Europie Północnej trzy ustawienia zyskały największą popularność (od lat 70.). Są to 4-4-2, 4-5-1 i 4-3-3. Nie oznacza to, że inne ustawienia nie są używane, ale te trzy są najczęściej spotykane. Inne formacje są opisane w dodatku. Jest to dzieło nie tylko wielu twórców TiRTu, ale również fanów gry, udzielających się na forach SI Games i FM-Britain.
4-4-2: kiedyś standard dla angielskich zespołów, teraz ustępuje miejsca 4-5-1, szczególnie w Premiership, jednak dalej jest popularna w niższych klasach rozgrywkowych. Czterech pomocników rządzi środkiem pola, a czwórka defensorów jest w stanie poradzić sobie z każdą sytuacją. Także dwóch napastników ma większe pole do manewru niż to ma miejsce w 4-5-1.
„Płaskie” 4-4-2 można dowolnie modyfikować, zgodnie z preferencjami czy potrzebami w danych spotkaniach. Można ustawić defensywnego pomocnika, cofnąć napastnika na pozycję OPŚa i powierzyć rozgrywanie piłki, bocznych pomocników ustawić jako wysuniętych skrzydłowych. Nie wspominając już o dwóch DPŚ-ach i dwóch PŚ-ach, diamencie, czy „wąskim” diamencie (DPŚ, dwóch PŚ i jeden OPŚ). W tej formacji jest wiele możliwych konfiguracji, które mogą znacząco wpływać na styl gry drużyny.
4-4-2 jest balansem między obroną i atakiem i bardzo łatwo jest skompletować zawodników pod nią, odkąd wszystkie pozycje są postrzegane tak samo w różnych zakątkach świata.
4-4-2 opiera się w głównej mierze na partnerstwie – między dwoma środkowymi obrońcami, skrzydłowym i bocznym obrońcą, między dwoma środkowymi pomocnikami czy tez dwoma napastnikami.
Z reguły dwóch środkowych obrońców zajmuje się napastnikami rywala. Jeden może być większy i silniejszy, a drugi lepszy w kryciu i pilnowaniu szybszego napastnika. Obaj jednak muszą być świadomi tego, że grają jako element całego zespołu. Dobra współpraca, krycie i przewidywanie są wskazane w przypadku grania typową, defensywną czwórką.
Boczni obrońcy i skrzydłowi muszą się wzajemnie uzupełniać w bocznych sektorach boiska, zarówno w ataku jak i w obronie. Niektórzy menadżerowie ustawiają bocznych obrońców tak, aby obiegali skrzydłowych. Inni wolą trzymać ich bardziej z tyłu, licząc na ich dobre podanie i wspieranie skrzydłowych w trudnych momentach. Niezależnie od wybranej opcji, trzeba zawsze zwracać uwagę na grę szeroko ustawionych zawodników rywala. Standardowo skrzydłowi muszą być nieźle przygotowani siłowo i dysponować dobrym dryblingiem i szybkością; boczni obrońcy powinni zaś cechować się siłą, dobrym odbiorem i ustawianiem się; boczni pomocnicy mają mieć dobre podania i dośrodkowania oraz wykazywać się kreatywnością.
Środkowi pomocnicy to jak zwykle połączenie obrony z atakiem. W poprzednich wersach poradnika określiliśmy ich jako PŚo (ofensywny PŚ) i PŚd (defensywny PŚ). Zazwyczaj jeden z pomocników gra trochę głębiej, możliwe że z zadaniem „obrona”, a drugi jako gracz atakujący bądź wspierający. Minęły czasy, gdy obaj PŚ biegali od pola karnego do pola karnego pomagając i w obronie, i w ataku. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby odkurzyć dawne idee taktyczne. W Anglii nawet dość mocno preferuje się aby w zespole był i ofensywny, i defensywny pomocnik. Balans pomiędzy tą dwójką może pomóc w stabilizacji gry całego zespołu.
I w końcu, związek pomiędzy dwoma napastnikami. Jeden może grać trochę z tyłu, jako łącznik z pomocą; drugi zaś może operować na szpicy, skupiając się na zdobywaniu bramek. Z poprzednich wersji możesz pamiętać określenia NŚd czy NŚo. Można je ogólnie opisać jako duety: „duży/szybki” lub „podający/strzelający”.
Pierwsza para to odgrywający, silny i dobrze grający głową, który będzie starał się zgrywać piłkę do drugiego napastnika, mającego za zadanie zdobywać bramki. Jako przykład można tu wspomnieć duet Owen-Heskey, z początku dekady.
W przypadku połączenia „podający/strzelający”, jeden z zawodników będzie dostawał podania między obroną a pomocą rywala i, starając się wykorzystać swoją kreatywność i dobre podania, będzie dogrywał piłkę do drugiego napastnika. Ten duet do efektywnego działania wymaga od zawodników lepszego wyszkolenia technicznego. Henry i Bergkamp to dobry przykład takiej wspołpracy, chociaż lepszym może być para Lineker-Beardsley ze wczesnych lat 90.
4-5-1: bardziej „europejskie” ustawienie, również bardzo wszechstronne. Na diagramie pokazane w najbardziej popularnej ostatnimi czasy opcji, czyli 4-2-3-1.
4-2-3-1 to system używany przez Francję i Holandię podczas Euro 2000, także przez hiszpańskie zespoły w Lidze Mistrzów oraz przez Liverpool w Premiership. W tym ustawieniu możemy wyróżnić typową czwórkę w obronie, dwóch defensywnych pomocników i trzech ofensywnie nastawionych pomocników wspierających osamotnionego napastnika. Dwaj ofensywni pomocnicy mogą grać jako skrzydłowi bądź schodzący napastnicy, a jeden z reguły gra zawsze na środku.
4-2-3-1 może być dowolnie modyfikowana w zależności od sytuacji w trakcie meczu. Może stać się bardziej defensywnym 4-4-1-1, co zagęści środek pola, a z drugiej strony można przesunąć skrzydłowych bardziej do przodu i stworzyć ofensywne 4-3-3.
4-2-3-1 jest najbardziej efektywne w ataku, gdy OPŚ i NŚ wspierają się nawzajem. Jeśli napastnik gra dobrze tyłem to bramki i ma dobre podanie, to ofensywny pomocnik powinien wbiegać w pole karne (do piłek od napastnika) i być dobrym w grze na małej powierzchni. Natomiast jeśli to OPŚ ma lepsze predyspozycje do stwarzania okazji, to NŚ powinien być dobry w twardej grze bark w bark z zawodnikiem, który go kryje i nie powinien mieć problemów z gubieniem go.
Dwaj pomocnicy ustawieni przed linią obrony są kluczowym elementem, dzięki któremu zachowany jest balans w funkcjonowaniu formacji. W obronie mają spowolniać atak rywala, co pozwoli wrócić się trzem pozostałym pomocnikom. Każdy z nich może grać w trójkącie z bocznym i środkowym obrońcą – dzięki temu można łatwo ograniczyć pole gry rywalowi.
W momencie, kiedy drużyna atakuje, tworzą oni podstawy efektywnej gry. Z reguły wypełniają różne role – jeden wspiera obronę, drugi włącza się w akcje ofensywne lub nawet jest odpowiedzialny za konstruowanie. Obaj mogą być ustawieni zarówno jako DPŚ (jeden operujący jako klasyczna „6”, drugi jako cofnięty rozgrywający), albo mogą grać jako PŚ, gdzie jeden z nich jest pomocnikiem odbierającym piłkę.
Boczni obrońcy w tej formacji mają do odegrania sporą rolę w ataku, Kiedy drużyna jest w posiadaniu piłki mają grać na skrzydłach, robiąc pożytek ze swoich dobrych dośrodkowań i dryblingów.
„Skrzydłowi” mają wracać za akcją, aby ograniczyć wolną przestrzeń w bocznych sektorach. W momencie ataku, ich zadaniem jest tworzenie sobie możliwości do rozgrywania piłki z pozostałymi zawodnikami – aby to osiągnąć mogą grać bliżej bramki, ścinać do środka boiska lub grać przy linii bocznej. Muszą być dobrzy w gubieniu krycia (szybkość i przyspieszenie), grze jeden na jeden (drybling) oraz dysponować dobrym podaniem i dośrodkowaniem (podania). Powinni również być nieźli w wykańczaniu akcji po podaniach od cofniętego napastnika. A brak szybkości mogę zastąpić tylko i wyłącznie niezwykłym ustawianiem się i kapitalną grą jeden na jeden.
W węższym wariancie 4-2-3-1 mogą grać w ustawieniu bliżej środka boiska. Ich zadaniem jest wtedy atak na bramkę, schodzenie do skrzydeł i wyciąganie obrońców tak, aby zrobić miejsce dla trzeciego ofensywnego pomocnika i napastnika. Często też zamieniają się miedzy sobą pozycjami. Wnosi to sporo dobrego w ataku i pozwala zawodnikom przy schodzeniu to środka korzystać z ich silniejszej nogi.
Środkowy ofensywny pomocnik ma uprzykrzać życie cofniętemu rozgrywającemu rywala. Jeśli drużyna gra bez „plejmejkera”, to powinien pomagać napastnikowi w naciskaniu na obronę przeciwnika. Kiedy drużyna atakuje, jest kluczową postacią w grze (tak jak Gerrard w Liverpoolu w 2009 i Zidane we Francji w 2000). Siła ataku zależy od jego kreatywności, podań, dryblingów i umiejętności ustawiania się,
Napastnik jest ważnym elementem budowania gry w ataku. Jego umiejętność utrzymywania się przy piłce pozwala reszcie drużyny przemieszczać się bliżej bramki. Jeśli OPŚ dysponuje dobrymi dośrodkowaniami, to NŚ powinien być skoczny i dobrze grać głową. Natomiast jeśli OPŚ gra raczej prostopadłymi piłkami, to napastnika winny cechować szybkość i umiejętność wchodzenia „w uliczki”. Dobrze, jeśli potrafi zagrać dobrą piłkę do bocznych ofensywnych pomocników.
4-3-3: traci na popularności w Anglii, ale jest dość powszechnie stosowane w Holandii i innych europejskich krajach. Było używane przez Franka Rijkarda w Barcelonie i jest dalej stosowane przez Guardiolę. Również Jose Mourinho stosował ten wariant ustawienia prowadząc Chelsea – DPŚ, dwóch PŚów oraz dwóch skrzydłowych wspierających środkowego napastnika.
W Barcelonie, Rijkaard mógł stosować tę formację dzięki trzem kreatywnym i ofensywnie usposobionym grajkom (Ronaldinho, Eto’o; Messi) oraz dzięki klasowym środkowym pomocnikom. To pozwoliło na rozwinięcie skrzydeł „gwiazdom”, zapewniając wsparcie dwóch kreatywnych pomocników (Xavi; Iniesta) oraz defensywnie ustawionego Edmilsona. Dzięki temu Barca znów mogła wygrać mistrzostwo kraju i zdobyć Ligę Mistrzów.
4-3-3 składa się z czterech obrońców, trzech pomocników i trzech graczy atakujących. Ma wielki potencjał w ataku dzięki wielu możliwościom rozgrywania akcji ofensywnych. Jest też dobrze zorganizowane jeśli chodzi o grę defensywną. Jest w sumie podobne do 4-5-1 z tą różnicą, że skrzydłowi są traktowani raczej jako napastnicy niż wszechstronni pomocnicy.
Nie jest tak skuteczne w obronie na skrzydłach jak 4-5-1, ale skutecznie operuje w środku boiska. Środkowa trójka (z reguły składająca się z jednego „stopującego” pomocnika i dwóch odpowiedzialnych za kreowanie gry) gra blisko siebie zapewniając wsparcie w obronie i porusza się po całym boisku jako jeden bardzo dobrze zorganizowany element drużyny.
Najbardziej środkowy ze środkowych gra zazwyczaj jako typowa „przeszkadzajka”, mocno ograniczając swobodę środkowego napastnika rywali. Często wręcz gra na pozycji DPŚa, tak jak Makelele w prowadzonej przez Mourinho Chelsea.
4-3-3 może być grane w różnych wariantach, zawierających w sobie mieszankę tych elementów:
Mówiąc ogólnie, zawodnicy w 4-3-3 są nastawieni na grę pressingiem, kiedy gra toczy się:
Z drugiej strony ciężko w nim opanować grę rywala gdy:
Szybkość jest jednym z najważniejszych wyznaczników jakości bocznych obrońców. Tak samo jak błyskawiczna i dobra ocena tego, co dzieje się na boisku. Przez to, że skrzydłowi niezbyt często wracają się do obrony, boczni obrońcy mają dodatkową robotę w obronie.
Najbardziej środkowy pomocnik gra przed linią obrony. Musi być dobry w destrukcji jak również w budowaniu akcji ofensywnych poprzez dobre podania do pomocników i napastników. Może więc grać jako cofnięty rozgrywający lub rygiel defensywy, zależenie od sytuacji. Pozostali środkowi pomocnicy swoją grą mają pokrywać spory obszar boiska. Muszą być wytrzymali kondycyjnie i dysponować wysokim poziomem współpracy, jak również operować niezłym wyszkoleniem technicznym, aby wspierać ataki swojego zespołu.
Boczni napastnicy/skrzydłowi są najważniejszymi graczami. To właśnie oni są odpowiedzialni za stwarzanie okazji bramkowych. Mają w tym celu wykorzystywać wszystkie swoje możliwości: ustawianie się, drybling i dośrodkowania. Wszystkie te cechy musza być na najwyższym poziomie.
Środkowy napastnik jest jedynym punktem odniesienia na środku. Musi dysponować dobrym przyjęciem piłki oraz niezłym rozegraniem. Z reguły funkcjonuje jako odgrywający i zazwyczaj jest najlepszym strzelcem swojego zespołu.
Inne ustawienia: Trzyosobowa defensywa jest popularna przede wszystkim poza Europą – my gramy raczej czwórką. Inne formacje są opisane w dodatku, który jest kolejną częścią poradnika.
Większość dyskusji dotyczących ról, strategii i odczytywania silnika meczowego jest w miarę jednakowa. Gdzie tylko było to możliwe staraliśmy się opisać różnice między różnymi formacjami.
|
Największa polska społeczność Ponad 70 tysięcy zarejestrowanych użytkowników nie może się mylić! |
|
Polska Liga Update Plik dodający do Football Managera opcję gry w niższych ligach polskich! |
|
FM Revolution Cut-Out Megapack Największy, w pełni dostępny zestaw zdjęć piłkarzy do Football Managera. |
|
Aktualizacje i dodatki Uaktualnienia, nowe grywalne kraje i inne nowości ze światowej sceny. |
|
Talenty do Football Managera Znajdziesz u nas setki nazwisk wonderkidów. Sprawdź je wszystkie! |
|
Polska baza danych - dyskusja Masz uwagi do jakości wykonania Ekstraklasy lub 1. ligi? Napisz tutaj! |
206 online, w tym 0 zalogowanych, 206 gości, 0 ukrytych
Urodziny obchodzą dziś:
Facebook
Twitter
YouTube
Twitch.tv
RSS
Komentarze (0)
Możliwość komentowania tylko dla zarejestrowanych użytkowników.
Nie masz konta? Zarejestruj się.
Drogi Rewolucjonisto, prosimy o przestrzeganie regulaminu i zapoznanie się z FAQ